2022
FRONTIÈRE - Prácticas artísticas transfronterizas
FRONTIÈRE - Prácticas artísticas transfronterizas, evento en colaboración con el centro de artistas de Montreal DARE-DARE y Bitamine Faktoria. Esta reunión tiene lugar con motivo del lanzamiento de la publicación Frontière, que repasa la programación temática de la TOPO para 2019-2022. Helga Massetani, de Bitamine Faktoria, expondrá y presentará el proyecto Atlas Emocional del Bidasoa. Sylvie Cotton, de DARE-DARE, presentará el proyecto Satellite y su publicación.
PROYECTOS
FRONTIÈRE de TOPO
Bajo el tema de la frontera, TOPO ha creado un ciclo de exposiciones y proyectos en línea desde 2019 hasta 2022. Arraigado en la historia de la humanidad y todavía muy actual, el tema reúne varias cuestiones planteadas por TOPO, tanto políticas como sociales y tecnológicas.
El programa Frontier incluye tres ciclos temáticos a los que se han asociado tres autoras e historiadoras del arte: Nuria Carton de Grammont, Paule Mackrous y Mirna Abiad-Boyadjian. Para enriquecer la reflexión, otros cuatro especialistas abordan más ampliamente la noción de frontera según diferentes enfoques vinculados a su campo de investigación: Ricard Zapata Barrero (política), Chantal Pontbriand (estética), Jean-Dominique Leccia (psiquiatría) y David Jhave Johnston (tecnología).
La publicación en papel, un mapa que recorre las obras de los 10 artistas propuestos por TOPO en el marco del programa, se amplía en la web con ensayos y contenidos multimedia (ensayos, vídeos y podcasts).
SATELLITE de DARE-DARE
"Esta publicación recorre las primeras trayectorias de un programa de exploraciones artísticas transfronterizas iniciado en 2011 por el centro gestionado por artistas DARE-DARE como satélite de su territorio de origen en Montreal. Más que un simple panorama visual retrospectivo y una presentación de las obras producidas en tres contextos urbanos muy diferentes (Detroit, Tijuana, Ciudad de México), el libro propone una serie de observaciones recientes de los artistas y de los socios anfitriones para revivir sus vívidos recuerdos, desandar el camino del pensamiento y la experiencia, revelar la huella en la práctica creativa y la reflexión intelectual, o incluso las repercusiones en la carrera o la misión artística".
- Extracto del ensayo de Martin Dufrasne, coordinador del proyecto SATELLITE y coordinador de la programación de DARE-DARE
Atlas Emocional del Bidasoa de Bitamine Faktoria
Esta publicación es la continuación de la investigación realizada en 2019 dentro del proyecto "Cartografía emocional del Bidasoa". Se trata de una serie de cuadernos acompañados de la obra de la ilustradora Elena Odriozola, que destacan aspectos sociales significativos. Estos diez fasciculos cuentan las historias de una zona geográfica -la del río Bidasoa- elegantemente escritas por María José Noain Maura en un lenguaje accesible a todos los públicos.
La visita de Helga Massetani es posible gracias al apoyo del Instituto Etxepare y del Ministère des Relations internationales du Québec, en el marco del acuerdo de cooperación cultural entre Québec y Euskadi.
KOMUNITATEAREN PARTE-HARTZAILEAK
PROIEKTU GEHIAGO
DENDA ONLINE
Bitamineren argitalpen eta proiektu guztiak aurki ditzakezu gure online denda berrian:
shop.bitamine.net
ikerketa-proiektua
Pandemia osteko ikerketa-programetarako eta egoitza artistikoetarako ikuspegi berriak (2021-2023)
Pandemia eta konfinamendu aldia eta ordura arte genituen askatasun askoren mugak gainditu eta gutxira sortu zen Bitamine Faktoriak azken 10 urteotan deitutako sorkuntzarako laguntzen programak berrikusteko ekimena.
Egia da orainaldi berria aldatu egin zela gertatutakoen ondorioz. Ekonomian eragina izan zuen, familia askok galdu zituzten maite zituzten pertsonak, galduak eta etsia hartuta sentiarazten gintuzten eguneroko errutinak eta aurrean genituen muga aldakorrek. Baina, gainera, pertsonok aldatu egin ginen. Gutako askok aprobetxatu dugu parentesi hori gelditzeko, hausnartzeko, aztertzeko, geure buruari errua egozteko, batzuetan galdu egiten dugula onartzeko eta, are gehiago, eginbehar akigarri horiek gainetik kentzeko. Gure helburuak zalantzan jarri eta erantzunak bilatu, horixe da kontua.
Arduragabea zen ordura arte gure egituran proposatu genuen ereduarekin jarraitzea, baina erantzunak ez ziren bakarrik agertuko, bilatu egin behar ziren.
Esparru horretan, lan luzea proiektatzen zen, fase zehatzetakoa, elkarren artean artikulatuak eta elkarren segidakoak denboran.
2021eko azaroan ikerketa lan bat jarri zen abian Euskal Herriko arte eta kultur sektorearen egoera ezagutzeko, eta 2022an zehar garatu zen.
Pertsona asko inplikatu dira lan-prozesuan, eta hori ezagutza-iturri baloraezina izan da, eta guztioi esker partekatu ditzakegu emaitza horiek. Bihotz-bihotzez espero dut emaitzak erabilgarriak eta emankorrak izatea sektorearentzat.
Jaitsi ikerketa
Diseinua: Estudio Moriskette
Bidasoako Atlas Emozionala - ERAKUSKETA
2023.02.03 / 2023.06.04
OIASSO MUSEOA
"Ezin da ibai berean bi aldiz bainatu". Esaldi ezagun hori Heraklito filosofo grekoarena da antza, eta ezin hobea da Bidasoari buruz gogoeta egiteko. Antzinatik, muga bat da ibaia, eta horrek aukera eman dio gertaera historiko asko eta askotarikoak ikusteko, haren ibaiertzetan hizkuntzak entzuteko, ospakizun eta tragedia handiak jasotzeko, eta, ezinbestez, denboraren joanaren lekuko bihurtu da. Bidasoa ibaia da erakusketa honetako protagonista, eta bizia hartzen du, bertako biztanleen ahotsen bidez.
2019an, Irungo Udalaren Ribera beka jaso zuten Helga Massetani Piemontek (Bitamine Faktoriak) eta María José Noain Maurak (Los Viajes de Aspasiak), proiektu bat garatzeko, Une hartan “Bidasoaren kartografia emozionala” izena eman zioten. Aldez aurretik, lan bat egin zen kartografia artistikoaren historiari buruz, eta horren ondoren, ikerketa antropologiko bat egin zen. Ikerketa horretan, talde-inkestak eta -elkarrizketak eginez, Bidasoaren ertzetako biztanleek nolako pertzepzio emozionala duten jaso zen. Horrela, ibaiaren oroimenaren mapa kontzeptual eta artistiko bat egin zen.
2021ean jarraitu zuen proiektuak, eta beste dimentsio bat hartu eta "Bidasoako Atlas Emozionala" bihurtu zen. Orduan, Gipuzkoako Foru Aldundiak Olatuak dirulaguntza eman zuen, eta Irungo Udalak, berriz, sorkuntzarako laguntza, eta laguntza horiei esker, ikerketa hura artista-liburu bihurtu zen: hamar koaderno literario eta historiko argitaratu ziren, Elena Odriozolak ilustratuta. Herritarrek ikerketa-fasean gehien nabarmendu zituzten gaietako hamar aukeratu ziren, eta, orain, hamar modulu bihurtu dira, erakusketa hau osatzeko. Modulu bakoitzak alderdi bati buruz hitz egiten du, baina ez informatzeko soilik; izan ere, instalazio artistiko honen asmoa da oroitzapenak gogora ekartzea, emozioak piztu eta nahastea, eta joan ginena, garena eta izan nahi duguna ahanzturatik erreskatatzea. Norberak aukeratzen duen hurrenkeran ikus daitezke: garrantzitsuena da haietan barrena ibili behar dela, ibaiko urak bezala. Azken finean, filosofo greko hark berak esan zuen bezala, emanean da dena, deus ez da gelditzen.
KREDITUAK / CRÉDITOS
Komisariotza / Comisariado: Helga Massetani Piemonte, María José Noain Maura
Ilustrazioak / Ilustraciones: Elena Odriozola
Ekoizpena / Producción: Ander Garmendia
Eskerrak / Agradecimientos
Gipuzkoako Foru Aldundia / Diputación Foral de Gipuzkoa
Gordailua. Gipuzkoako Ondare Bildumen Zentroa / Centro de Colecciones Patrimoniales de Gipuzkoa.
Hondarribiko Udala / Ayuntamiento de Hondarribia
Irungo Udal Artxiboa / Archivo Municipal de Irun
Kutxa Fundazioa
San Telmo Museoa
Irungo Memoria Historikoaren Bulegoa /Oficina Memoria Histórica de Irun
José Luis Noain Cendoya
Kutxateka
"Nicolás Guerendiain" Irungo Errepublikarrak / Asociación Republicana Irunesa “Nicolás Guerendiain”
Eta ikerketa-fasean parte hartu zuten guztiei. / A todas las personas que participaron en la fase de investigación.